“Dünya tarihine ateşli silahların icadına kadar göçebe kavimler şekil verdi” dense sezadır…

Göçebe toplumlar yalnız bozkır ahalisi değil; çöl göçebeleri (Bedevîler, Berberîler), orman göçebeleri (Cermenler, Gotlar, Vandallar) ve deniz göçebeleri (Vikingler, Hiksoslar) farklı gruplar oluşturuyor. Tarih açısından en önemli grubu “bozkır göçebeleri” teşkil ediyor. Türklerle Moğolların tarihte oynadıkları rol bu fikri güçlendirecek mahiyette. Yerleşik toplumlar tarıma elverişli nehir boylarında, sulak arazilerde sistemlerini kuruyorlar. Hayat şartları değişiyor, refah artıyor; elbette rehavet de! Yerleşiklerin etrafında verimsiz arazilerde yaşayan göçebeler, onların zenginliğini ele geçirmeye yönelik akınlar yapıyorlar. Göçebe toplumların yerleşik tarım toplumlarını hedef seçmeleri, siyasî oluşumlara, devletleşmelere yol açıyor. Göçebe ekonomisinin kaynak kıtlığının buna yol açtığı tahmin edilebilir. Hayvancılık göçebelerin hayatlarını idame ettirmeleri için her zaman yeterli olmuyor. Yerleşik toplumların imal ettiği ziraî mahsullere ihtiyaç duyuyorlar.

Devamı Derin Tarih Eylül Sayısında…