Topkapı Sarayı’nın dış suru üzerindeki Alayköşkü’nün karşısında bir Osmanlı yapısı dikkatinizi çekmiştir muhakkak. Soğukçeşme sokağında birkaç sene öncesine kadar İstanbul Çocuk Mahkemesi olarak hizmet veren bina, Osmanlı devrinde Soğukçeşme Askerî Rüşdiyesi olarak inşa edilmişti. Şimdilerde İstanbul Üniversitesi’nin Siyasal Bilgiler Fakültesi Gülhane Yerleşkesi olarak kullanıldığını da göz önünde bulundurursak, bu yapının muhtelif zamanlarda farklı amaçlarla değerlendirildiğini görürüz.

Bölgeye Soğukçeşme denilmesinin sebebi, Topkapı Sarayı’nın etrafını çeviren ve Sur-ı Sultanî adı verilen duvarın tam ortasına iliştirilmiş, suyu çok soğuk olan mermer çeşmedir. Askerî rüşdiye de aynı adı taşır. Sura açılmış olan kapının iki yanındaki yayvan iki geçit yeri Operatör Dr. Cemil (Topuzlu) Paşa’nın belediye başkanlığı döneminde yapılmıştır. Sarayın bahçesi bu dönemde genel park haline getirilmek istendiğinde Sur-ı Sultanî’nin mimari karakterine uymayan bu iki menfezin açıldığını da ekleyelim.

Bu menfezlerin açık durması sebebiyle 1950’li yıllarda birkaç sene boyunca yaz aylarında ‘İstanbul Sergisi’ adıyla bir sergi düzenlenmesi uygun görülerek Sarayburnu’na doğru uzanan anayolun iki tarafına barakalar yapılmıştı. Bütün İstanbul halkının gece gündüz doluştuğu saray bahçesi böylece tanınmaz hale gelmişti.