SSCB Başkanı Mihail Gorbaçov’un “aşkarlık”, “yeniden kurma” sloganlarıyla başladığı reformdan yararlanan Ermeniler “milletlerin kendi kaderlerini tayin etme prensibini” kullanarak Azerbaycan’ın tarihî arazisi olan Karabağ’ın Ermenistan’la birleştirilmesi için harekete geçti. 1988 Şubat’ından itibaren 500 bin kadar Azerbaycan Türkü Ermenistan’dan kovuldu. 7 Aralık 1988’de Ermenistan’da yaşanan deprem sonrasında ise Azerbaycan, Ermenilere doktor ve kurtarıcı ekipler göndermiş, bu ekipler bir günde 63 Ermeni’yi enkaz altından çıkartmıştı. Lakin 11 Aralık’ta Azerbaycan’dan kalkan İL 76 uçağı deprem bölgesine uçarken Ermeniler tarafından vuruldu. 77 Azerbaycan Türkü uçakla beraber yanarak hayatını kaybetti. Bundan başka Azerbaycan’ın dört bakanı, üst düzey devlet görevlileri ve dört Kazakistan temsilcisinin olduğu helikopter, toplantı için Dağlık Karabağ’a uçarken Ermeniler tarafından yine vuruldu. Helikopterdekilerin hepsi yanarak hayatlarını kaybettiler. Kısacası Ermeniler barış adımlarına bu şekilde cevap vermişlerdi.
Karabağ’daki çatışmayı körüklemek; Sovyetlere ülkedeki ekonomik sorunlardan dolayı çıkacak isyanı bastırmak ve Afganistan’dan çıkarılmış orduları yerleştirmek için gerekliydi. Amerika ve Avrupa ise bu çatışmayı Sovyetleri bitirecek bir hamle gibi görüyordu. Böylece Azerbaycan halkı çatışan büyük güçlerin ortasında yalnız başına kaldı. Sovyet yönetiminin haklarını korumadığını gören halk sokaklara çıktı.
Devamı Derin Tarih Şubat Sayısında…
