KONUŞAN: HAVVA AKDAĞ
Ketebe Yayınları’ndan çıkan Hasan Tahsin Gerçeği adlı kitabınızda Hasan Tahsin’in, diğer ismi ile Osman Nevres’in Sabetayist olduğunu arşiv belgeleri ile ispatlıyorsunuz. Hasan Tahsin’in Sabetayist kimliğiyle alâkalı neler biliyoruz?
Sabetayist, yani dönme olan Osman Nevres ya da bildiğimiz adıyla Hasan Tahsin, Osmanlı Devleti’nin Selanik vilayetinde, Sabetayistlerin Karakaşlar zümresine mensup olarak dünyaya geldi. Yahudi kültürü ve Sabetay Sevi öğretisiyle büyütüldü. Kendi dünyalarının dışındaki dünyaya kapalı bir hayat sürdükleri için Osman Nevres de bu topluluğun dışındaki kültürden yok denecek kadar az istifade edebildi diyebilirim. Kazandığı karakter yapısının dışına çıkmadı, çıkamadı. Eğitim gördüğü okullar Sabetayist öğretiye dayalı bir eğitim veriyordu. Aynı zümreye ait olan ve onlar tarafından idare edilen okullarda eğitim gördü. İlköğrenimini ikmal etmek üzere doğum yeri olan Selanik’te bulunan Şemsi Efendi Mektebi’ne girdi. Burada okutulan Musevî dinî eğitimini ve başlangıç derslerini tahsil etti. Eğitim sürecinin sonucunda yapılan sınavlarda başarılı olarak şahadetname (diploma) almaya muvaffak oldu. İlköğrenimini ikmal ettikten sonra, yine Selanik’te bulunan ve mensubu olduğu Karakaşlar zümresinin idare ettiği Feyziye Mektebi’ne girdi. Mektepte okutulan ilmî ve fennî dersleri tahsil etti. Eğitimine devam ederken bir yandan da Sabetayist (dönme) kültürünün inceliklerine vakıf oldu.
