Paganist Bizans’ın Doğu Hıristiyanlığına karşı yürüttüğü baskı, sündürme, tehcir ve katliam yaklaşık iki asır sürmüştü. Bundan istenilen netice alınamayınca Büyük Konstantinus ile başlayan büyük yumuşama ve işbirliği İmparator Theodosius ile mutlu sona ulaşacaktı. Artık Hıristiyanlık devletin resmî diniydi (380). Hıristiyanlığın yer altından meşru sahaya çıkmasıyla bu sefer yeni bir problem ortaya çıktı: Teolojik ihtilaflar! Başta İsa-Mesih’in şahsiyeti (beşerî ve ilahî tabiatları) olmak üzere, annesi Meryem’in konumu (Theodoks mu Christotoks mu, yani Meryem Tanrı’yı mı doğurdu, insanı mı? Meselesi) kiliselerde ve ruhbanlar arasında derin tartışmalara sebep olacaktı. Tartışmalar zamanla kiliselerden sokaklara taştı, devletin sosyal istikrarı bozuldu.