Osmanlı Hekimi Kolerayı Batı’dan Önce Keşfetmişti
Eskilerin dilinden düşmeyen “Ne oldum deme, ne olacağım de” sözü yaşadığımız günlere damgasını sabit mürekkeple vurdu. Geçtiğimiz aydan beri yerküre çapında yaşadıklarımız bir ay, bir hafta, hatta 24 saatlik zaman zarfında o mağrur medeniyetimizin nasıl kâğıttan bir kaplan gibi bir darbede yıkılabileceğini gösterdi. Bir tarih dergisi olduğumuz için dikkatimizin tarihteki salgın hastalıklara ve coronavirüs benzeri pandemilere yönelmesi gayet tabiîydi. Böylece coronavirüs pandemisi vesilesiyle tarihin şimdiye kadar bakamadığımız bir penceresine (hastalık tarihlerine) eğilmek ve oradan yalnız bizim tarihimize değil, bileşik kaplar misali küresel dünya tarihine yeni bir gözle bakmak gerekti. Gelin hep beraber tarih gözlüğü takalım ve geçmişi seyredelim…
“Osmanlı Hekimi Kolera’yı Batı’dan Önce Keşfetmişti” dosya konusunda Mustafa Armağan, Osmanlı’nın kayıp yıldızlarından Mustafa Behcet Efendi’yi ve yazılışının ertesi yılında Almancaya tercüme edilen “Kolera Risalesi”ni yazdı. Prof. Dr. Adnan Demircan İslam tarihindeki ilk koruyucu hekimlik ve karantina uygulamasını anlatırken, Dr. Tarihçi-Yazar Ahmet Uçar Sultan Abdülhamid’in salgın hastalıklarla mücadelede dünya liderlerine örnek olacak seferberlik hareketini kaleme aldı. Prof. Dr. Muharrem Kesik Selçuklu’daki veba salgınını, Prof. Dr. Pınar Ülgen ise Kara Veba’nın Ortaçağ Avrupa’sında bıraktığı silinmez izleri aktardı. Samet Tınas, Osmanlı şehnamecilerinden Talikîzade’nin padişahlar ve veba ile ilgili şaşırtıcı tespitlerini, Muhammed Mahmut Bakır II. Mahmud devrinde verilen karantina fetvasını satırlara taşıdı. Frithjof Capra’nın tıbbî uygulamanın sahte şöhretiyle ilgili yazısı ise bizi modern tıp üzerine bir kere daha düşünmeye sevk etti.
“Osmanlı Hekimi Kolera’yı Batı’dan Önce Keşfetmişti” dosya konusunun haricinde; Metin Taha Yılmaz, Doç. Dr. María Jesús Horta, Mustafa Özel, Prof. Dr. Fehameddin Başar, Prof. Dr. Muharrem Kesik, Prof. Dr. Ekrem Buğra Ekinci, Prof. Dr. Mustafa Alican, Prof. Dr. Cemal Fedayi, Ahmet Fettahoğlu ve Araştırmacı-Yazar Resul Orman gibi araştırmacı, yazar ve akademisyenlerden oluşan birçok kişi de birbirinden kıymetli yazılar kaleme aldı. Derin Tarih, bütün bildiklerinizi unutturacak bilgiler ışığında yoluna devam ediyor…
Devamı Derin Tarih Nisan Sayısında…
