Ayasofya’nın kilise, cami veya müze olduğu tartışması yaklaşık bir asra dayanan geçmişe sahiptir. Bu tartışmaya pek çok çevre; politik, tarihî ve mimarî açıdan yaklaşmıştır. Biz konuya mülkiyet ve vakıf hukuku açısından bakacağız. Bilindiği üzere, Ayasofya aynı yerde üç kere kilise olarak inşa edilmiş, İstanbul’un fethinden hemen sonra Fatih tarafından camiye dönüştürülmüş ve vakfedilmiştir. Günümüzde Ayasofya’nın mülkiyeti, mazbut Fatih Sultan Mehmet Vakfı’na, yönetim ve temsili ise Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne (VGM) aittir. Mazbut vakıflar, yöneticisi ve mütevelli heyeti kalmadığından, VGM tarafından yönetilen ve temsil edilen vakıflardır. Ayasofya mazbut bir vakfın taşınmazı olması yanında, vakıf siciline tescili bakımından ise hayrat niteliğindedir. Yani toplumun istifadesine veya kullanımına bedelsiz olarak tahsis edilmiş bir eserdir. Aynı zamanda “1. derece arkeolojik sit alanında” bulunmakla birlikte “kültür varlığı” niteliğine de sahiptir.
Devamı Derin Tarih Nisan Sayısında…
