Batılı devletlerin sömürü faaliyetleri Afrika Müslümanlarını Osmanlı Devleti’nin etrafında birleştirdiği gibi İslam dünyasında bir dayanışma da meydana getirmişti. Afrika Müslümanları sömürgeci devletlerin işgal hareketlerine karşı II. Abdülhamid’i siyasî ve dinî bir üst otorite olarak kabul ve işgal hareketlerine karşı mücadeleyi İslamî bir motivasyonla Hilâl’e karşı Haçlı mücadelesi telakki etmişlerdi. II. Abdülhamid’in Afrika’nın sömürgeleştirilen İslam memleketleri ile yakından ilgilenmesi ve Müslümanların birliği doğrultusunda siyasî çalışmalar gerçekleştirmesi yanında Afrika genelinde sömürgecilere karşı başlatılan sufî direniş hareketleri Osmanlı Hilafeti ile tabii bir bağ teşkil etmişti.
Bu direnişin en güzel örneklerden biri Sudan’dır. 1880 yılında, “beklenen mehdi” sıfatıyla ortaya çıkan Muhammed Ahmed el-Mehdi, Batı sömürgeciliğine karşı Sudan halkını etrafına toplamış ve yabancı işgalini sonlandırmak üzere İslamî temelli bir direniş hareketi başlatmıştı. Batılı sömürgeciler Sudan’daki Mehdi hareketini bitirmek üzere Muhammed Ahmed ve emrindeki kuvvetlere karşı açık bir savaş başlattılar. İngilizler 1899’da işgal ettikleri bu topraklara yerleşmişlerdi.
Devamı Derin Tarih Kasım Sayısında…
