Doktoranızı Kırım Harbi esnasında Kafkasya cephesinde yaşananlar üzerine yaptınız. Hem Kafkasya halkı hem de Osmanlı’nın bölgedeki çıkarları açısından bakacak olursak Azerbaycan’da nasıl bir ortam vardı?
Şurası bilinmelidir ki Ruslar, 19. yüzyılın ilk yarısında gerçekleştirdikleri işgal ve antlaşmalarla İran ve Osmanlı devletleri karşısında Kafkasya’da hâkimiyetlerini ilân ettiler. Bu dönemde Ruslar, Gence (1804), Derbend ve Kuba (1806), Bakü (1807) Taliş/Lenkeran Hanlığı (1812), Şeki/Nuha Hanlığı(1819), Karabağ (1822) ile İlisu/Zakatala (1844) gibi Azerbaycan hanlıklarını işgal etmiş ve kendi idarî yapılarını kurmuşlardı. Rusya, 1826-28 yılları arasında cereyan eden Rus-İran Savaşı ve sonunda imzalanan Türkmençay Antlaşması (1828) ile İran’ın, 1828-29 Osmanlı-Rus Harbi ve ardından imzalanan Edirne Antlaşması (14 Eylül 1829) ile de Osmanlı Devleti’nin Kafkasya’daki hâkimiyetine son vermişti. Özellikle, Edirne barışından Kırım Harbi’ne kadar geçen dönemde Osmanlı Devleti açıkça Kafkasya’da gözükmekten çekinmiş ve Kafkasya’yı Rusya’ya bırakmıştı.
Devamı Derin Tarih Eylül Sayısında…
