Teşkilat-ı Mahsusa (TM) anıldığı zaman hemen hemen herkesin aklına gelen ilk isimlerden biridir. Kuşçubaşı Eşref. Kuzey Afrika’dan Yemen’e, Balkanlar’dan Avrupa’ya uzanan geniş bir sahada istihbarat operasyonlarına katıldığı bilinen Kuşçubaşı’na ait iki özel mektubu neşredereceğiz.
Sahaf dostumuz Lütfi Bayer Beyefendi’nin özel koleksiyonunda olan bu mektupların tarihleri 3 ve 8 Mart 1949. Mektuplar, Eşref’in teşkilat yıllarından beri dostu, Yenibahçeli Şükrü diye bilinen asker ve siyasetçi Ahmet Şükrü Oğuz’a (ö. 1953) hitaben yazılmış. Mektuplarda (Ohrili) Eyüp Sabri Akgöl (ö. 1950), İbrahim Süreyya Yiğit (ö. 1952) ve Nuri Killigil (ö. 1949) gibi TM’ye hizmet etmiş kişilerin isimlerinin geçiyor oluşu, bu eski tüfek istihbaratçıların hâlâ irtibatta olduklarını bize açıkça gösteriyor.
Mısır İskenderiye’sinden yazılan mektuplardan ilki, Kuşçubaşı’nın vatana geri dönmesi için gerekli olan kanunî affın çıkarılması çabalarına dair. Eşref’in İstanbul’daki mebus arkadaşlarının girişimlerinden ve bu hususta devlet idarecilerine yazılan bir dilekçenin de kaybolduğundan söz ediliyor. Popüler yayınlarda Kuşçubaşı’nın 1936’da çıkan affı reddettiği yolundaki rivayetlerin de ne derece sıhhatli olduğu bu vesileyle tartışmaya açılabilir. Yine de mektubun yazıldığı tarihe bakarak artık çok partili hayata geçildiğini, dolayısıyla bu süreçte böyle bir talepte bulunmuş olabileceği ihtimâli de unutulmamalıdır.
Devamı Derin Tarih Dergisi Haziran 2016 Sayısında…
