Bundan tam 161 yıl önce son bulan Kırım Savaşı, bugünden bakıldığında çok gerilerde kalmış gibi görünüyor. Peki İngiltere ve Fransa, müttefikleri Osmanlı Devleti ile birlikte niçin Karadeniz’de Rusya’ya karşı savaşıyordu? Bugünün penceresinden bu savaşa bir anlam vermek güç: Başlıca sebebi Kutsal Kudüs’ün anahtarlarının Fransız Katoliklerde mi yoksa Rus Ortodokslarda mı duracağıydı.
Bahsettiğimiz dönemde din çok güçlüydü ve şüphesiz kayda değer bir meseleydi bu. Fakat madalyonun öbür yüzünde daha büyük bir emperyalizm sorunu ile karşı karşıyayız: resmî olarak Hıristiyanları korumakla mükellef olan iki milletten, Ruslar veya Fransızlardan hangisinin Osmanlı İmparatorluğu’na hükmedeceği meselesi. İngilizlerin savaşa dahil olmalarının sebebi kesinlikle buydu. İngiliz devlet adamları bölgede bir güç dengesine ihtiyaç olduğunu, zayıf Osmanlı’nın güçlü ve saldırgan Rusya’yı dengelemesi için desteğe ihtiyaç duyduğunu söylüyorlardı. Aksi hâlde Çar Boğazları ele geçirebilir, hatta bütün ülkeyi devirebilirdi. Bu durumda Rus gemileri Akdeniz’e yol alıp İngiltere’nin Hindistan’la bağlantısını kesebilirdi.
Hâlbuki yersiz bir korkuydu bu. Rusya çok geri kalmış bir ülkeydi ve ne ordularını bir yerden diğerine taşımasını sağlayacak demir yollarına, ne de Batılı güçlere kafa tutacak modern savaş gemilerine sahipti.
Devamı Derin Tarih Nisan Sayısında…
