1914’ten önceki yıllarda İngilizler, bugün Türkiye-Suriye sınırında kalan bölgelerde arkeolojik araştırmalar yapıyorlardı. British Museum üzerinden desteklenen bu araştırmalar Karkamış’ta yürütülüyordu. Buranın Suriye tarafına günümüzde ‘Cerablus’ denmektedir. Babilliler ile Mısırlılar arasında yapılan bir savaş bu bölgede cereyan etmişti ve bu savaş İncil’de zikredilmektedir.
- Dünya Savaşı’ndan önce burada faaliyet gösteren British Museum çalışanlarının bir kısmı aslında İngiliz casuslarıydı. Bunlardan biri de Lawrence of Arabia (Arabistanlı Lawrence) ismiyle meşhur olacak olan Thomas Edward Lawrence idi. İngilizlerin Osmanlı idaresindeki Filistin’i askerî, içtimaî ve coğrafî açılardan analiz etmek için kurdukları eski keşif kuruluşlarından PEF (Palestine Exploration Fund), Lawrence gibi bazı araştırmacıları Kuzey Suriye’den Güney Suriye’ye (Filistin’e) gönderdi. Doğu Akdeniz sahilinden Kızıldeniz’deki Akabe’ye uzanan çöl bölgesinde bilgi toplayan casuslar, bu bölgede Osmanlı ile savaşmayı planlayan İngiliz askerî stratejisine gerekli haritaları hazırlıyorlardı.
Devamı Derin Tarih Eylül Sayısında…
