Hz. Ömer’in (ra) icraat ve kararları hem kendi döneminde, hem de sonraki dönemlerde etkili olmuş; bu açıdan İslam âlimlerinin en çok referans verdiği liderlerden biri haline gelmiştir. İslam cemaatinde birlik ve beraberlik mefhumunu kuvvetlendiren, idarî kadroda disiplin sağlayan, imar ve iskân politikası tesis eden, vergi usullerini ve güvenlik tedbirlerini standarda bağlayan uygulamalarına 18 maddede kısa bir giriş yapıyoruz.
1. Halifeye “Müminlerin Emiri” diye hitap edilmesi: Hz. Ömer’den (ra) önce halife olan Hz. Ebubekir (ra), “Halifetü Resulillah (Allah Resulü’nden sonra gelen)” şeklinde çağrılıyordu. Hz. Ömer halife olunca ona da “Halifetü halifeti Resulillah (Allah Resulü’nden (sas) sonra gelenden sonra gelen)” denilmeye başlandı. Hz. Ömer bunun uzun olduğunu düşünerek alternatif bir unvan aradı ve “Emirü’l-Müminin (Müminlerin Emiri)” unvanında karar kılındı.
2. Takvim için resmî bir başlangıç belirlemesi: Hicretin 16. yılının Rebîülevvel ayında Hz. Peygamber’in Mekke’den Medine’ye hicretini esas alarak tarih kaydını ilk oluşturan kişidir. Daha önce Müslümanlar farklı olayları takvim başlangıcı olarak kullanıyorlardı. Bunun karışıklıklara sebep olduğunu gören Hz. Ömer, yaptığı istişareler sonunda hicreti takvim başlangıcı olarak belirledi. Böylece hicretin yapıldığı yılın ilk ayı, takvimin ilk ayı oldu.
3. Ramazan gecelerini mescitte cemaatle ihya ettirmesi: Ramazan gecelerini ihya etmeyi gelenek haline getiren, insanları bunun için toplayan ve bunu Medine’nin dışındaki beldelere yazıyla bildiren ilk şahıstır. Hz. Ömer vefat edince Hz. Ali (ra), “Ömer bizim mescitlerimizi aydınlattığı gibi Allah onun kabrini aydınlatsın” demişti. Bu ihya geleneği hicretin 14. yılının Ramazan ayında başlamıştı. Bunun için Medine’de, biri erkeklere, diğeri kadınlara namaz kıldırmak üzere okuyuşları güzel olan iki imam tayin etti.
Devamı Derin Tarih Nisan Sayısında…
