Emevîler dönemi hem dinî, hem de müspet ve beşerî ilimlerin doğuşu ve gelişimi açısından önemli bir dönemdir. Başka dillerden bazı eserlerin tercüme edilmesinin, Müslümanların ilmî çalışmalarına ivme kazandırdığı görülür.
Tercüme çalışmalarıyla dikkat çeken isimlerden biri, Câbiye toplantısında Mervân b. el-Hakem’in veliahtı olarak belirlenen ancak daha sonra Mervân tarafından veliahtlıktan uzaklaştırılan, bilhassa kimyaya meraklı Hâlid b. Yezîd’dir (ö. 85/704). İslam dünyasında ilk tercüme teşebbüslerinden biri, onun İskenderiyeli rahipler Staphon ile Marianos’a tıp, astronomi ve kimya sahasında Grekçe ve Koptça bazı kitapları tercüme ettirmesiyle başladı. Ayrıca Haccâc b. Yusuf es-Sakafî’nin doktoru Teyâzûk da Yunancadan çeviriler yapmıştır.
Halife Hişâm b. Abdülmelik’in kâtibi Ebü’l-Alâ Sâlim Aristo’nun İskender’e Risaleler’inin tercümesinden başka, 100 varaka varan çeşitli risaleleri tetkik ve tercüme etmiştir. Bu risalelerin Farsçadan Arapçaya çevrildiği anlaşılmaktadır. Sâlim, Fars asıllı olup Arapçayı çok iyi bilirdi.
Devamı Derin Tarih Şubat Sayısında…
