Son zamanlarda Hz. Ali’nin (ra) yönetimine karşı çıkan Haricîlerin ilk büyük fırkası Ezrakîleri, DEAŞ’ın 13 asır önceki selefi kabul eden görüşler sıkça dillendiriliyor. Kur’an-ı Kerim’e yüzeysel vurgu yaparak şiddeti dine dayandırmak ve tutucu fikirlere sahip olmak gibi benzerlikler üzerinden yapılan DEAŞ-Ezrakîler karşılaştırması gerçeği ne ölçüde yansıtıyor? Cevap için İslam tarihine bakmakta fayda var.
Muaviye’nin ardından halife olan Yezid’in iktidar döneminde (Eylül 683-Ağustos 684) fikir ayrılıkları ve muhalefetin yükselmesiyle sancılı gelişmeler yaşandı. Hz. Hüseyin (ra) ve beraberindekilerin Kerbelâ’da katliama maruz kalmalarıyla Emevîlere karşı ciddi bir muhalefet oluşmuştu. Ayrıca Yezid’in sosyal barışı bozup muhaliflere yaşama hakkı tanımaması dolayısıyla genel gidişattan memnun olmayanların sayısı azımsanmayacak ölçüde artmıştı.
Medine’de Abdullah b. Hanzale ve taraftarları önde gelen muhaliflerdendi. Yezid’i eleştirip kafaları karıştırdıkları gerekçesiyle Medine valisi tarafından Şam’a gönderildiler. Abdullah burada Yezid’in iltifatı ve hediyelerle karşılanmış olmasına rağmen Medine’ye döndükten sonra eleştirilerinin dozunu daha da arttırdı. Bir süre sonra da halktan biat almaya başladı. Aynı dönemde Mekke’de bulunan Abdullah b. Zübeyr de Yezid’in şahsında Emevîlere yönelik ağır eleştirilerde bulunuyordu.
Devamı Derin Tarih Nisan Sayısında…
