Osmanlı’da ilk uçuş denemesini IV. Murad döneminde (1623-40) kanat takarak Galata Kulesi’nden Üsküdar Doğancılar semtine inen Hezarfen Ahmed Çelebi’nin gerçekleştirdiğini bilmeyen yoktur. Fakat Osmanlı havacılığı bu hadiseyle bitmemiştir. Adeta filmlere konu olabilecek müthiş bir serüvenle “Bu yarışta biz de varız” demiştir Osmanlı kuşları. Gelin biz de kanatlarımızı takıp bir asır önceki yolculuklarında yalnız bırakmayalım bu kahraman havacılarımızı.
4 Haziran 1783’te Fransız Montgolfier Kardeşler Paris yakınlarında Annonay şehrinde 800 metreküplük bir balonla 1500 metre yükselmişler fakat havada ateş alarak yere düşmüşlerdi. Ardından birçok ülkede benzer denemeler gerçekleştirildiğini biliyoruz.
Osmanlı kaynaklarında bu konuda bilgi olmamakla birlikte I. Abdülhamid’in izin ve yardımlarıyla İranlı bir hekim ve iki saray bostancısının İstanbul’dan Bursa’ya balonla uçtuklarına dair bir mektup 26 Mart 1785’te The Times gazetesinde neşredilmiştir. Ancak Osmanlı topraklarında balonla ilk uçuş denemeleri Napolyon Bonapart’ın Mısır’ı işgali sırasında, 1798-99 yıllarında gerçekleştirilmişti. III. Selim Avrupa’da balonla yapılan uçuşlara yakından ilgilenmişti. Mühendis Selim Ağa, III. Selim zamanında askerî amaçla ilk defa balonla uçuş denemeleri yapmış, 1802’de yine aynı padişah döneminde İstanbul’da İngiliz baloncuları gösteri uçuşları gerçekleştirmişlerdi. Abdülmecid’in izin ve katkılarıyla 1844 yılında gerçekleştirilen balon gösterisiyse Osmanlı basınında geniş yer bulacaktı. Gösteri amaçlı balonculuk faaliyetleri daha sonra da gelişerek devam etti.
Askerî amaçlı olarak kullanılan ilk Osmanlı balonu ise yere bir halatla bağlanarak gözetleme için Edirne’nin kuşatması esnasında kullanılan Edirne Balonu’dur. Bu balondan ilk kez 6 Kasım 1912’de yararlanıldığını biliyoruz. Almanya’ya sipariş edilen PL. 9 güdümlü askerî balon, 16 Haziran 1913’te bir Türk heyeti tarafından Alman pilot ve teknisyenlerin refakatinde denenerek teslim alınmış ve trenle İstanbul’a nakledilmişti. Safraköy’de özel bir hangar inşa edilerek 5 subay ve 100 askerden oluşan bir balon bölüğü kuruldu. İlk uçuşunu 5 Ağustos 1913’te Yeşilköy’de gerçekleştiren balon üçüncü ve son uçuşunu 15 Ağustos 1913’te yaptı. Motorunun arızalanması ve sepeti bağlayan iplerinden birinin kopması nedeniyle zarar gördüğünden bir daha kullanılmadı. Velhasıl büyük ümitlerle yüksek bir fiyata satın alınan balon hiçbir işe yaramamış, bundan sonra da Osmanlı idaresi ordunun ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak artık sadece tayyareciliğe önem vermişti.
