Napolyon Bonapart Mısır’ı işgal ederek hem Akdeniz’de üstünlük sağlayabilecek bir üs elde etmeyi hem de İngilizlerin Uzakdoğu’daki ticaretini sekteye uğratmayı amaçlıyordu. 1798’de gerçekleştirdiği Mısır Seferi, başta 1799 tarihli Akka Kuşatması olmak üzere, Doğu Akdeniz’de önemli gelişmelere kapı aralayacaktı.
Osmanlı Devleti stratejik açıdan ehemmiyetli olan Mısır’ın Fransızların saldırısına maruz kalması üzerine bazı önlemler aldı. Fransızları Mısır’dan çıkarmak amacıyla İngiltere ve Rusya gibi devletlerle ittifak yapılmasının yanı sıra bölgeye ordu sevk edilmesi için çalışmalar başlatıldı. Öte yandan, İngilizler bölgedeki menfaatlerini korumak amacıyla bir yandan Osmanlı Devleti ile ittifak kurmaya çalışırken, diğer yandan Napolyon’un peşine düştüler ve bu iş için görevlendirdikleri Amiral Nelson’un emrine 14 büyük harp gemisi verdiler. İngiliz donanması 27 Haziran 1798’de İskenderiye önlerine gelip açıkta demirledi. Sandallarla limana gönderilen memurlar, İskenderiye eşrafından görüştükleri kişilere Fransızların geldiğini haber vermek suretiyle Mısırlıları uyarmaya çalıştılar. Ancak İskenderiye ileri gelenleri, kendilerine yardım teklif eden İngilizlerin bir hileye başvurdukları düşüncesiyle bu teklifi reddettiler. Lakin İngilizler bölgeden uzaklaştıktan kısa süre sonra Napolyon Bonapart İskenderiye önlerine ulaşacaktı.
Mısır Seferine hazırlanan Fransız donanmasında 30 büyük savaş gemisi ve 400’den fazla nakliye gemisi bulunmaktaydı. Ayrıca 38 bin civarındaki askerlerin 24 bini piyade, 4 bini süvari, 3 bini topçu olup kalanlar geri hizmetten sorumluydu. Fransız ordusu Kleber, Reynier, Bon, Desaix ve Menou’nun kumandanlığı altında beş tümenden meydana geliyordu. Toulon’da hazırlıklarını tamamlayan Napolyon, önce Malta’yı ele geçirmiş, adada altı gün kaldıktan sonra yönünü Mısır’a çevirmişti. Ciddi bir mukavemetle karşılaşmayan Fransız donanması İskenderiye’yi kolayca ele geçirdi. Ardından birkaç firkateyni, küçük savaş gemileri ile nakliye gemilerini limana soktular. Geriye kalan büyük harp gemileri ise Ebukır’da demirlemişti. İngiliz Amiral Nelson, Fransızların bu donanmasını fark edince, kara ile arasına girip demir attı. Bu durum karşısında hayli şaşıran Fransızlar harekete geçtiler.
Yaklaşık üç saat süren savaş neticesinde Fransızların 10 büyük gemisinden dokuzu İngilizlerin eline geçti. Ayrıca 74 toplu bir gemi yakıldı, üç kıta gemi de İngilizler tarafından ele geçirildikten sonra tahrip edildi. Fransızların biri 80, diğeri 74 toplu iki kalyonu, 40’ar toplu iki firkateyni, 14 toplu iki korveti ve iki bomba gemisi kaçıp kurtulabilmişti.
Devamı Derin Tarih Mart Sayısında…
