14. asrın ilk yarısında Maraş ve Elbistan havâlisinde ortaya çıkıp doğuda Harput’tan batıda Kırşehir’e, kuzeyde Sivas’ın güneyindeki Gemerek ve Gürün’den başlayarak Hatay’a bağlı Hassa’ya kadarki coğrafyada iki asra yakın hüküm süren Dulkadırlılar, Oğuzların Bozok koluna mensup idiler. Dulkadır Beyliği Maraş ve Elbistan çevresindeki Bozok ve Ağaçeri Türkmenlerinin reisi konumunda bulunan ve sürekli Çukurova’daki Ermeniler üzerine akınlar yapan Dulkadıroğlu Zeyneddin Karaca Bey tarafından 1337 yılında kurulmuştur.
Fatih Sultan Mehmed tarafından Dulkadır Beyliği’nin başına getirilen Şehsuvar Bey, Memlûk Sultanı Hoşkadem’in tâbiiyet teklifini reddedince karşısına Memlûklar tarafından amcası Rüstem çıkarılmıştır. Yapılan savaşta Şehsuvar Bey amcasını yendiği gibi Besni, Gerger, Birecik ve Rumkale şehirlerini de ele geçirir. Bir süre sonra Dulkadır beyini cezalandırmak isteyen Hoşkadem’in üzerine ordular sevk eder. Yapılan iki muharebede Memlûk ordusu mağlup edilir. Buna ilaveten Şehsuvar Bey’in Memlûklara yardım eden Ramazanoğullarını Çukurova’da yenmesi de Memlûk hükümdarını telaşlandırır. Bunun üzerine Emir Yeşbek kumandasındaki Memlûk kuvvetleri 1471 yılında Şehsuvar Bey’i Savran deresinde yenerek Kadirli ve Kozan’ı Dulkadırlılardan aldı.
Ertesi yıl tekrar sefere çıkan Yeşbek, Şehsuvar Bey’i Zamantı kalesine kadar takip eder ve bu arada Osmanlı hükümdarından da Şehsuvar’a yardım etmemesi talebinde bulunur. Fatih’in Karaman seferine katılmadığından dolayı kızgın olduğu için kendisine yardım göndermemesi üzerine Şehsuvar Bey sığındığı Zamantı kalesinde Memlûk kuvvetlerince yakalanır. Kahire’ye götürülür ve burada Babü’z-Züveyle’de asılır (1472).
Şehsuvar Bey’in idamını müteakip Memlûklar Dulkadır Beyliği’nin başına ikinci defa Şahbudak Bey’i geçirir. Şehsuvar Bey’in korkunç şekilde idam edilmesine üzülen kardeşi Alâüddevle bir süre sonra Amasya’da Şehzade Bâyezid’in yanına sığınır. Kızı Ayşe Hatun’u Şehzade Bâyezid’e verir ve bu evlilikten 1467 yılında Yavuz Sultan Selim dünyaya gelir. Alâüddevle 1480 yılında Fatih’in desteğiyle Şahbudak’ı yenerek Dulkadır tahtına geçer.
Dulkadırlıların hâkim olduğu bölge öteden beri Osmanlılarla Memlûklar arasında anlaşmazlık konusu olmuştur ve iki devlet de bu beyliğin kendilerine tâbî olmasını istemektedir. Oysa Fatih Sultan Mehmed damat olduğu bu memlekete başkalarının el uzatmasını istemez; eğer bu toprakların bir tarafa bağlanması gerekiyorsa, bunun Osmanlılar olacağı kanaatindedir. Çünkü Mısır’a ulaşabilmek için bu topraklardan geçmek gerekmektedir.
Devamı Derin Tarih Eylül Sayısında…
