Medreselerin ıslahını gündeme getiren ilk metinler, Sultan Abdülhamid döneminde muhalefetten, yani İttihat ve Terakki hareketinden geldi. Siyasî istikrarsızlıklar ve birbirine eklenen savaşlara rağmen II. Meşrutiyet devrinde medreselerin ıslahı teşebbüslerine başlanmış ve nihayet Birinci Meclis 1922 yılında, Millî Mücadele’nin en yoğun ve kritik günlerinde, “Medâris-i İlmiye Nizamnamesi”ni çıkarmıştır. Metinleri ve her seviyedeki tartışmaları incelediğimizde bir buçuk yıl sonra medreselerin kapatılacağına ve hatta aynı gün Şeriye ve Evkaf Vekâleti’nin lağvedilip yerine Diyanet İşleri Başkanlığı gibi nevzuhur bir kurumun kurulabileceğine dair herhangi bir emare bulmak mümkün değil.