Demiryolları 1830’lu yıllardan itibaren İngiltere’de kullanılmaya başlamış; Osmanlı topraklarında ise Sultan Abdülmecid zamanında, 1851 yılında Kahire-İskenderiye hattı inşa edilmişti. Bunu beş yıl sonra inşasına başlanan 130 kmlik İzmir-Aydın yolu takip etti ve hat 1866’da işletmeye açıldı. Böylece İstanbul’un ardından İzmir limanı da ithalat ve ihracat merkezi konumuna geldi.
1869’a gelindiğinde Sultan Abdülaziz Rumeli demiryollarının inşasına karar verdi. Hat İstanbul’dan başlayacak; Edirne, Filibe ve Saraybosna’dan geçerek Sava nehri kıyısına uzanacaktı. Enez, Selanik ve Burgaz’ı da birbirine bağlaması planlanıyordu. Hattın ilk bölümünün inşasına 1870 yılında 15 kmlik Yedikule-Küçükçekmece istasyonları arasında başlandı ve ertesi yıl bitirilerek hizmete açıldı. Küçükçekmece, Yeşilköy, Bakırköy ve Yedikule istasyonlarını kapsayan bu hat Bakırköy ve Yeşilköy’ün gelişip büyümesini sağladı. İstanbul halkı hattın Sirkeci’ye kadar uzatılmasını talep ettiyse de bu durumda demiryolunun Topkapı Sarayı’nın bahçesinden geçmesi gerekecek, bahçe ile sahil köşkleri zarar görecekti. Durumu değerlendiren Sultan Abdülaziz kararını açıkladı: “Memleketime tren yolu yapılsın da isterse sırtımdan geçsin.” Böylece Rumeli demiryollarının başlangıç istasyonu Sirkeci olarak belirlenmiş oldu. 1872 yılında ise bu hat Küçükçekmece’den Çatalca’ya kadar uzatıldı. Bunlardan başka, gerek Sultan Abdülmecid, gerekse Sultan Abdülaziz dönemlerinde Balkanlarda Köstence-Çernova ve Rusçuk-Varna demiryolu inşaatları gerçekleştirilmiş; yine Sultan Abdülaziz döneminde 1871’de Haydarpaşa-İzmit hattının devlet eliyle yapımına başlanmıştı.
Devamı Derin Tarih Eylül Sayısında…
