Sultan II. Abdülhamid döneminde (1876-1908) Osmanlı’nın Vatikan ile ilişkilerini, Sultan Abdülaziz dönemindeki (1861-1876) ilişkilerin bir devamı olarak ele almak daha doğru olacaktır. Genel olarak incelendiğinde, Sultan Abdülaziz döneminde Vatikan ile ilişkilerin bazı krizlerle geçtiğini söylemek mümkün. Ancak bu krizlerin önemli bir kısmının, Vatikan’ın Osmanlı’daki Hıristiyanlar ve mensup oldukları kiliselerin içişleri üzerinde mutlak yetki sahibi olma arzusundan kaynaklandığı görülür. Tarihçiler bunu ‘Doğu Katolikleri’ sorunu olarak adlandırırlar. Doğu Katolikleri olarak adlandırılan kiliselere mensup cemaatler, din işlerinde Roma Katolik Kilisesi’ne bağlıydılar. Oysa cemaatler dünyevi veya sivil işlerinde olduğu gibi, kilise teşkilatlanmalarında da Osmanlı Devleti’ne tâbi idiler. Katolik Kilisesi’nin cismani temsili olan Vatikan ve başındaki Papa, Osmanlı’da yaşayan ve Doğu ritüel geleneğini takip eden bu kiliselerin, sivil işlerinde ve kilise teşkilatlanmasında da söz sahibi olmak istiyordu. Mesela Doğu Katoliklerinin piskoposlarının göreve atanmaları, padişah fermanı ile gerçekleşmekte idi.
Devamı Derin Tarih Nisan Sayısında…
