Fetretten çıkış nasıl sağlandı?
Fetret Devri 12-13 yıl kadar sürdü. Çelebi Mehmed devleti toparladı ve diriliş devri başladı. Değişik diplomatik faaliyetlerle Anadolu ve Rumeli’yi birleştiren Çelebi Mehmed devleti yeniden I. Murad devrindeki sınırlara genişletti. Fakat devletin kendine gelişi oğlu II. Murad devrinde gerçekleşecekti. II. Murad’ın hem Anadolu hem de Rumeli yakasındaki faaliyetleriyle devletin toparlanması sağlandı. Tabii II. Murad devrinde de çok ciddi meseleler ve askerî tehditler yaşanmamış değildi. Varna ve II. Kosova Savaşları hayatî ehemmiyeti haizdir. Macarların bu savaşlarla püskürtülmüş olmasının getirdiği ortam bir ölçüde İstanbul’un fethine de zemin hazırlamıştı. Fakat İstanbul’u almak suretiyle 1402’den beri süregelen bütün bu problemleri gerçek anlamda çözen ve devlete yeniden şekil veren de II. Mehmed’den başkası değildir. Eğer devletin ikinci kurucusu olarak birini anacaksak İstanbul’un fâtihi II. Mehmed’in adını anmak daha doğru olacaktır.
