Sömürgecilik ve daha geniş anlamda emperyalizm, sadece belirli ülke veya bölgelerin doğal kaynaklarına el konması, ekonomilerinin Merkez’e bağlanması değildir. Ülke siyasetlerinin ve bugüne ait her şeylerinin denetim altında tutulması da değildir. Bu gaspın sürekli olabilmesi için, ülke tarihinin Merkez’e bağlanması, Merkez’in bakışıyla yeniden yazılması gerekir: Asıl emperyalizm budur! Sömürü son kertede yazı ve paraya dönüşür ki, para da özel bir yazıdan ibarettir. Michel de Certeau, ne yazık ki hâlâ Türkçeye kazandırılmamış olan Tarih Yazmak başlıklı şâheserine 1980 yılında yazdığı önsözde Avrupa/Amerika ve Dünya tarihinin yazılış serüvenini özetlerken, Nazım Hikmet’in “Piyer Loti” şiirinden esinlenmiş gibidir:
Amerigo Vespuçi denizden çıkagelir. Tepeden tırnağa zırhlı, dimdik ayakta bir Haçlı olarak, Avrupa’nın anlam silahlarını kuşanmıştır. Ardında, Avrupa’ya cennetin ganimetlerini taşıyacak olan gemiler… Önünde, yerli “Amerika”, hamağında sallanan çıplak bir kadın: egzotik bir bitki ve hayvan âleminde uyanan bir beden. Bir anlık kendinden geçmenin ardından, ağaçlardan bir kemerle işaretli bu eşikte, fatih, ‘öteki’nin bedenini yazacak ve o bedende kendi tarihini izleyecektir. Ondan bir arma, emeğinin ve fantazilerinin ürünü olan tarihsel bir beden yapacak ve adına “Latin” Amerika diyecektir. Bu erotik ve savaşçı sahne neredeyse mitik bir değere sahiptir. Batı’da yazının yeni bir işlevinin başlangıcını temsil eder. Bu kadın bedeni henüz haritalarda yer almayan bir nouva terra, bir ‘yeni ülke’dir, kendisini icat edenin adını taşımaya yazgılı meçhul bir beden. Fakat burada gerçekte başlatılan şey, bedenin bir iktidar söylemi marifetiyle sömürgeleştirilmesidir. Bu, fetheden yazıdır. Yeni Dünya’yı sanki o boş, “vahşî” ve üzerine Batılı arzuların yazılacağı bir sayfaymış gibi kullanacaktır.
Ötekinin mekânını, bir üretim sisteminin genişleme alanına dönüştürecektir. Bir operasyonun öznesi ile nesnesi arasındaki, yazma irâdesi ile yazılan beden arasındaki çatlaktan bu yazı Batı tarihini üretecektir.
Devamı Derin Tarih Eylül Sayısında…
