Kitap toplamaya ortaokulun ilk sınıfındayken başladım ve bu merakım bir daha beni bırakmadı. Ancak burada kendi kitaplarımdan ve kütüphanemden değil, tanımış olduğum bazı kitap meraklılarının özelliklerinden ve kütüphanelerinden bahsedeceğim.
Kitaplardan konuşulduğunda bazıları filan nadir kitabın kendilerinde olduğunu bir öğünme vesilesi yaparak anlatırlar. Nitekim babamla aynı yüksekokulda öğretim görevlisi olan bir tarih öğretmeni ile konuştuğumuzda bana, ünlü Hammer Tarihi’nin kendisinde hem Almanca, hem Fransızca, hem de Türkçe baskılarının bulunduğunu söylemişti. Ben o vakit henüz tarihe meraklı bir ortaokul öğrencisiydim. Hammer Tarihi’nin bir cildini elde edip okumam gerekiyordu. Bir gün bu yaşlı tarihçinin Moda’daki evine gittim. Kendisinden Hammer Tarihi’nin mümkünse Fransızcasının bana gerekli olan cildini ödünç vermesini rica ettim. Evin içinde hiçbir yerde kitap yoktu. Bana şöyle bir cevap verdi: “Evladım, kütüphanem şimdi pek karışık, bu yüzden istediğin cildi sana veremeyeceğim.” Bundan anlaşılıyor ki bu tarihçinin kütüphanesinde Hammer Tarihi yoktu. Hatta bana kalırsa, bir özel kütüphanesinin olduğu bile şüpheliydi.
Fakat gerçekten kitap meraklısı olan ve evlerinde çok zengin kütüphaneler kuran kişilerle de tanıştım.
Bunlardan biri, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu başkanlığı da yapan Reşit Saffet Atabinen idi (ö. 1965). Sultan II. Abdülhamid döneminin ileri gelenlerinden Serasker Rıza Paşa’nın damadı olarak onun Beşiktaş’taki konağında yaşayan Reşit Saffet Bey Hariciye Vekaleti’nde görev yapmış, Lozan Antlaşması için giden heyette yer almış, bir süre milletvekili olmuş ve 1930’lu yıllardan itibaren vefatına kadar Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Başkanlığı yapmıştır.
Devamı Derin Tarih Nisan Sayısında…