Alfred Nobel’in vasiyeti üzerine 1901 yılından bu yana verilen Nobel ödüllerini bilmeyen yok. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi’nce belirlenen fizik, kimya, psikoloji-tıp, edebiyat, barış ve ekonomi alanlarındaki ödüller, her sene İsveç’in Stockholm şehrinde düzenlenen törenle sahiplerine veriliyor (sadece Barış ödülü aynı tarihte Oslo Belediye Binası’ndaki törenle verilmekte).
Ödül törenini takip eden yemek ve dans organizasyonları da neredeyse tören kadar ilgi görüyor. Stockholm Belediye Binası’nda gerçekleşen ve basın kuruluşlarınca canlı olarak yayınlanan etkinliklere televizyon kanallarında rastlamış olmalısınız. Buna mukabil Nobel ödüllerinin verildiği belediye binasının önemli bir tarihî ittifakın izlerini taşıdığı pek bilinmez. 1923 yılında inşaatı tamamlanan yapının üzerindeki hilal ve yıldız dikkatli bir ziyaretçinin gözünden kaçmayacak kadar barizdir. Bina içinde buna benzer birçok Osmanlı-Türk motifi mevcut.
Peki neden?
Sorunun cevabını 18. asrın başlarında gerçekleşen İsveç-Osmanlı ittifakında aramak gerekir. İttifak sayesinde 1709 yılındaki Poltova Savaşı sonrasında Ruslar karşısında ağır bir yenilgiye uğrayan İsveç Kralı XII. Karl (bizde bilinen adıyla Demirbaş Şarl) Osmanlı İmparatorluğu’na sığınmış ve ülkesini yaklaşık beş sene İstanbul’dan yönetmiştir.
Devamı Derin Tarih Dergisi Temmuz 2016 Sayısında…
