Kim bu Orta Anadolu’nun Fatihi Dânişmendliler? Anadolu’ya ne zaman geldiler?
Dânişmendli Beyliği’nin kurucusu olan Dânişmend Ahmed Gazi’nin menşei hakkında farklı görüşler vardır. Fetih menkıbelerinden oluşan, tarihî kaynak olmaktan ziyade destanî bir roman özelliği gösteren Dânişmendnâme’de Malatya Emîri Ömer’in kızıyla evlenen Ali b. Mızrab’ın oğlu olarak dünyaya geldiği ve asıl adının Ahmed olduğu, Battal Gazi’nin torunu Sultan Turasan ile arkadaşlık ettiği, ondan gündüzleri savaşçılık öğrendiği, geceleri de dinî ilimler tahsil ederek âlim olduğu, bundan dolayı da kendisine “Dânişmend” denildiği ifade edilir.
Ortaçağ’ın en güvenilir tarihçilerinden İbnü’l-Esir, Dânişmend’in asıl adının “Taylu” olduğunu, Türkmenlere öğretmenlik yaptığını, oğlunun adının Gümüştekin olduğunu ve ona Dânişmendoğlu denildiğini, Gümüştekin’in muhtelif hâller geçirdikten sonra hükümdar olduğunu söyler. Önemli Haçlı kaynakları Dânişmend Gazi’nin bir Türk beyi olduğunu belirtir. Dânişmend Gazi’nin Türkiye Selçuklularının ilk hükümdarı Süleymanşâh’ın dayısı olduğunu iddia eden kaynaklar da mevcut. Bütün bu kaynakların ışığında gelinen nokta, Dânişmend Gazi’nin Türk olduğu ve Dânişmend adının bir lakaptan ibaret oluğudur.
Devamı Derin Tarih Nisan Sayısında…
