Ali Balcı İle Söyleşi
15 Temmuz darbe girişimi ile çağdaşı darbeler arasındaki benzerlikler ve farklılıklar nelerdir?
Bize en yakın ve en aşina olduğumuz darbe 2013’te Mısır’da Mursi yönetimine yönelik gerçekleştirildi. İki ülke arasındaki toplumsal dinamiklerdeki farklılık ve Cemaat gibi bir yapılanmayı istisna edersek karşılaştırma yapmak mümkün. Bu karşılaştırmanın en temel sorusu sanırım şöyle formüle edilebilir: Mursi taraftarları Mısır’da sokağa dökülmesine ve Mursi’nin darbeye direneceğini ilan etmesine rağmen neden askerî darbe başarılı oldu? Bu bizi darbenin tek başına halkın sokağa inmesiyle engelleneceği gibi romantik bir analizden de kurtarabilir. Bu, halkın darbenin engellenmesindeki rolünü inkâr etmek değildir. Aksine silahsız kalabalıkların silahlı bir darbe gücüne karşı direnişinin tek başına başarıya ulaşma şansının olmadığını söylemeye çalışıyorum. İlk soruya cevaben belirttiğim 6 dinamikten Mursi yönetimindeki Mısır söz konusu olunca sadece bir tanesinin geçerli olduğunu (darbe aktörlerinin iletişimde mutlak kontrolü kurmasının imkânsızlığını) görüyoruz. O da Türkiye’deki kadar belirgin ve etkili değildi. Sonuç, maalesef Mısır’da ordunun çıplak gücü karşısında herhangi bir koruyucusu olmayan direnişçiler hem hayatlarını, hem de demokrasilerini kaybettiler. Bu ayrıntı sanırım romantizme takılıp kalmanın bizi ne kadar yanlış bir noktaya taşıyacağını göstermesi bağlamında önemlidir.
